Een PSA-test

De huisarts kan verschillende onderzoeken doen om te bepalen of u misschien prostaatkanker heeft:

  • PSA-test
  • Lichamelijk onderzoek van de prostaat

De PSA-test

U laat bloed prikken.
In uw bloed wordt gemeten hoe hoog uw PSA is.


Lichamelijk onderzoek

Uw arts voelt met een vinger aan uw prostaat, via uw anus.
Zit de prostaatkanker aan de achterkant van de prostaat? Dan kan de arts soms een knobbel voelen.
Sommige mannen zien op tegen dit onderzoek, bijvoorbeeld omdat ze zich ervoor schamen.1 Maar achteraf vinden de meeste mannen het lichamelijk onderzoek meevallen.


De uitslag van de PSA-test

PSA normaal

U heeft waarschijnlijk geen prostaatkanker.
U kunt na 2 tot 8 jaar opnieuw een PSA-test doen, als u dat wilt.
Dit hangt af van hoe hoog uw PSA is.

PSA een klein beetje verhoogd

Het is zinvol om de PSA-test na 6 tot 12 weken te herhalen.

PSA verhoogd

U heeft misschien prostaatkanker, maar meestal niet.
Een verhoogd PSA kan ook een andere oorzaak hebben. Bijvoorbeeld een ontsteking of goedaardige vergroting.
Hoe hoger het PSA, des te hoger is het risico op prostaatkanker.
Het is zinvol om verder onderzoek te doen.
U gaat daarvoor naar een uroloog.

Is uw PSA verhoogd? Dan is vervolg-onderzoek nodig om erachter te komen of u prostaatkanker heeft.


Echo of MRI-scan

De uroloog kan een echo of MRI-scan van de prostaat laten maken.
Daarop is te zien of er een tumor in de prostaat zit. En hoe groot de tumor is.
Maar de arts kan niet altijd zien of de tumor kwaadaardig is, dus of u prostaatkanker heeft.


Prostaat-biopt

Ziet de arts een tumor op de echo of MRI? Dan kan een prostaat-biopt nodig zijn.
Een prostaat-biopt is de enige manier om zeker te weten of u prostaatkanker heeft.

Bij een biopt haalt de uroloog kleine stukjes uit de prostaat.
De stukjes prostaat worden onderzocht om te kijken of er kankercellen in zitten.

Heeft u prostaatkanker? Dan wordt ook gekeken hoe agressief de kanker is.
Hoe agressief de kanker is, is niet te zien met een PSA-test. Alleen met een biopt.

Heeft u prostaatkanker? Dan bepalen de artsen eerst of een behandeling nodig is.

Soms is een behandeling (nog) niet nodig en wordt u regelmatig gecontroleerd. Bijvoorbeeld omdat de prostaatkanker niet agressief is.

Adviseren de artsen een behandeling? Dan moet u beslissen of een behandeling wilt en welke behandeling u dan wilt.
Voor prostaatkanker zijn verschillende behandelingen.
Is de prostaatkanker niet uitgezaaid? Dan kunt u bijvoorbeeld een operatie of bestraling krijgen.
U kunt hier meer over lezen in de keuzehulp Prostaatkanker zonder uitzaaiingen.

Heeft u uitzaaiingen van de prostaatkanker? Dan kan de ziekte niet meer worden genezen, maar wel lang onderdrukt worden.
Veel mannen leven nog jaren met uitgezaaide prostaatkanker.
Er zijn verschillende medicijnen die kunnen helpen om de groei van de prostaatkanker te remmen.
Uw arts kan u hier meer over vertellen.


Bijwerkingen van de behandeling

Een deel van de mannen krijgt vervelende bijwerkingen van de behandeling van prostaatkanker.
Die bijwerkingen gaan vaak niet meer over.

Bijvoorbeeld:

  • De plas niet kunnen ophouden 
  • Erectie-problemen 
  • Darm-klachten, zoals diarree of bloed-verlies uit de anus

Moeheid en depressieve klachten komen ook veel voor na de behandeling van prostaatkanker.2

De PSA-test wordt vergoed door de basiszorgverzekering.
Ook eventuele vervolg-onderzoeken en behandelingen worden vergoed.

U betaalt wel uw eigen risico.