Een operatie

Bij een operatie worden uw eierstokken en eileiders weggehaald.
Daardoor wordt uw risico op eierstok-kanker veel lager.

Het buikvlies kan niet worden weggehaald.
Daarom heeft u na de operatie nog een kleine kans op kanker in het buikvlies.

Wordt een operatie vergoed? (klik hier)

Een operatie om de eierstokken en eileiders weg te halen bij een verhoogd erfelijk of familiair risico wordt vergoed door de basiszorgverzekering.
U betaalt wel uw eigen risico.

Uw leeftijd

Uw arts bespreekt met u op welke leeftijd u het beste uw eileiders en eierstokken weg kunt laten halen.

Op jonge leeftijd is het risico op eierstok-kanker laag.
Het weghalen van de eileiders en eierstokken wordt juist dan geadviseerd, om te voorkómen dat eierstok-kanker ontstaat.
Maar een operatie heeft ook meer nadelen als u jonger bent. Bijvoorbeeld een vroege overgang.
Het is dus een afweging wat de beste leeftijd is om te opereren.

Artsen adviseren deze leeftijd om uw eileiders en eierstokken te laten weghalen:

Bij een gen-mutatie in BRCA1: 35 tot en met 40 jaar
Bij een gen-mutatie in BRCA2: 40 tot en met 45 jaar
Voor vrouwen met Lynch-syndroom of een familiair verhoogd risico op eierstok-kanker is er geen duidelijk advies over de beste leeftijd om hun eierstokken weg te laten halen
Bij een mutatie in RAD51C, RAD51D, BRIP1, PALB2 of ATM: boven de 50 jaar

U kunt uw keuzes met uw arts bespreken.

Heeft u borstkanker (gehad)? (klik hier)

Het risico om nog een keer borstkanker te krijgen of om daaraan te overlijden, hangt af van uw persoonlijke situatie. Bijvoorbeeld:

Welke soort borstkanker u heeft (gehad)
Welke behandeling u krijgt of heeft gehad
Uw leeftijd
Of er andere mensen in uw familie kanker hebben (gehad)
Of u een bepaalde verandering heeft in uw DNA (erfelijk materiaal)

Uw arts kan uw risico’s met u bespreken, als u dat wilt.

In het algemeen geldt het volgende:

Door het weghalen van uw eierstokken wordt het risico op eierstok-kanker veel lager.

Door het weghalen van uw eierstokken wordt het risico misschien lager dat de borstkanker terugkomt, maar dat weten we niet goed.⁴
Ook heeft u misschien een lager risico om te overlijden aan borstkanker.⁵

Heeft u nu borstkanker? Overleg dan met uw arts of het weghalen van de eierstokken en eileiders op dit moment belangrijk is.

Heeft u borstkanker gehad? Dan is het belangrijk om te weten of het een hormoon-gevoelige borstkanker was.
Soms kunt u dan na het weghalen van de eierstokken namelijk stoppen met bepaalde anti-hormoontherapie voor de borstkanker.

Bent u nog niet in de overgang geweest en laat u uw eierstokken weghalen? Dan komt u na de operatie in de overgang.
Hormoon-vervangende medicijnen mag u in principe niet gebruiken na hormoon-gevoelige borstkanker.

De operatie

Tijdens de operatie bent u in slaap. Dit noemen we narcose.

Het weghalen van de eierstokken en eileiders gebeurt meestal via een kijk-operatie.
De gynaecoloog maakt 3 of 4 kleine sneetjes in de buik.
Hierdoor worden een camera en operatie-instrumenten in de buik gebracht.
De eierstokken en eileiders worden losgemaakt en via de sneetjes uit de buik gehaald.

De wondjes worden gehecht. Dit worden littekens (plaatje).

De operatie duurt ongeveer 1 uur.

Plaatje: Littekens na een kijk-operatie

littekens laparoscopie.jpg

Open operatie (klik hier)

Soms is een kijk-operatie niet mogelijk.
Dan maakt de arts een grotere snee in de buik. Dit noemen we een open-buik-operatie.
De arts bespreekt voor de operatie met u op welke manier u geopereerd wordt.

Soms begint de arts met een kijk-operatie, maar lukt het niet om de eierstokken en eileiders weg te halen.

Dan maakt de arts een grotere snee, vlak boven de bikini-lijn.
Dit gebeurt bij ongeveer 6 van de 1.000 vrouwen die geopereerd worden.

Rood poppetje: 6 van de 1.000 vrouwen krijgen een operatie met een grotere snee omdat een kijk-operatie niet lukt.
Groene poppetjes: 994 van de 1.000 vrouwen krijgen een kijk-operatie.

Baarmoeder weghalen (klik hier)

De baarmoeder blijft zitten, tenzij er een reden is om deze ook weg te halen.
Vrouwen met Lynch-syndroom hebben een hoger risico op baarmoeder-kanker.
Daarom kunnen zij overwegen om de baarmoeder weg te laten halen.
Daardoor wordt het risico op baarmoeder-kanker veel lager.
Bespreek dit met uw arts.

Eierstok-kanker ontdekt tijdens de operatie (klik hier)

Soms blijkt tijdens de operatie dat vrouwen al eierstok-kanker hebben.
Zij wisten dit dan niet, omdat ze geen klachten hadden en het niet te zien was bij onderzoek.
Het risico hierop is hoger als u ouder bent.

De behandeling hangt af van hoe erg de ziekte is op dat moment.

Alle poppetjes samen staan voor 100 vrouwen die hun eierstokken laten weghalen met een operatie.

Rode poppetjes: Bij 2 tot 3 van de 100 vrouwen wordt eierstok-kanker ontdekt tijdens de operatie.
Groene poppetjes: 97 tot 98 van de 100 vrouwen hebben geen eierstok-kanker.

Herstel van de operatie

Na een kijk-operatie gaat u meestal dezelfde dag of de volgende dag naar huis.
Na een open-buik-operatie blijven de meeste vrouwen 3 tot 5 dagen in het ziekenhuis.

U kunt na 1 tot 2 weken de meeste dingen weer doen.
De meeste vrouwen zijn na 6 weken helemaal hersteld.

U herstelt sneller als u fitter bent voor de operatie.
Een gezonde leefstijl helpt daarbij. Bijvoorbeeld een gezond gewicht, sporten en niet roken.

Gevolgen van de operatie

Door de operatie komt u in 1 keer in de overgang (menopauze).

Wordt u geopereerd voordat u 45 jaar bent? Dan heeft u een hoger risico op problemen later in uw leven omdat u op jonge leeftijd in de overgang komt.

Deze risico’s kunnen verlaagd worden met een gezonde leefstijl.
Soms kunnen medicijnen met of zonder hormonen helpen.

Na de operatie kunt u niet meer zwanger worden.
Daarom wordt de operatie alleen gedaan als u geen kinderen (meer) wilt krijgen op de natuurlijke manier.

Ervaringen van patiënten na de operatie (klik hier)

Er is onderzoek gedaan naar de ervaringen van vrouwen die hun eierstokken hebben laten weghalen vanwege een verhoogd risico op eierstok-kanker.^6,7
Het onderzoek ging vooral over vrouwen die nog niet in de overgang waren voor de operatie.

Dit kwam er uit het onderzoek:

Over het algemeen zijn alle vrouwen tevreden over hun keuze voor de operatie.
Alle poppetjes samen staan voor 100 vrouwen die hun eierstokken en eileiders hebben laten weghalen.
Groene poppetjes: 86 van de 100 vrouwen zouden opnieuw voor de operatie kiezen.
Rode poppetjes: 14 van de 100 vrouwen zouden niet voor de operatie kiezen.
De angst voor kanker wordt veel minder.
De kwaliteit van leven is na de operatie eerst slechter, maar wordt weer normaal binnen 1 jaar na de operatie.
Het plotseling in de overgang komen door een operatie zorgt voor meer klachten dan de natuurlijke overgang.
Bijvoorbeeld opvliegers en nachtzweten.
Deze klachten zijn te behandelen met hormoon-vervangende medicijnen.
Vrouwen worden hiervoor na hun operatie begeleid in het ziekenhuis.
Vrouwen hebben meer seksuele problemen na de operatie.
Ze hebben minder zin in seks en hebben meer pijn bij de seks.
Vrouwen die voor de operatie erg tevreden zijn met hun relatie, hebben meestal minder seksuele klachten na de operatie dan vrouwen die minder tevreden zijn met hun relatie.

De overgang (menopauze)

De overgang is de periode in het leven van vrouwen waarin de eierstokken steeds minder hormonen maken. Dit noemen we de menopauze.
Uiteindelijk maken de eierstokken bijna helemaal geen hormonen meer.
Meestal gaat deze verandering langzaam.
Vrouwen zijn gemiddeld 52 jaar wanneer ze in de overgang komen.

Uw menstruatie wordt onregelmatig en stopt uiteindelijk.
Ook kunt u overgangs-klachten krijgen. Bijvoorbeeld:

Opvliegers (het plotseling erg warm krijgen en gaan zweten)
’s Nachts zweten
Seksuele problemen, zoals een droge vagina, minder zin in seks en pijn bij het vrijen
Moeheid
Slecht slapen
Wisselende stemming
Gewrichts-klachten
Huid-veranderingen
Het lichaam anders beleven

Sommige vrouwen hebben weinig klachten.
Andere vrouwen hebben veel last van overgangs-klachten.

Wat kunt u doen bij overgangsklachten? (klik hier)

Hormoon-vervangende medicijnen

Tegen sommige klachten van de vroege overgang kunt u hormoon-vervangende medicijnen gebruiken.

Hormoon-vervangers helpen vaak goed tegen overgangs-klachten.
Opvliegers, nachtzweten en seksuele klachten worden vaak minder. Maar ze blijven niet altijd helemaal weg.
Deze medicijnen verlagen ook uw risico op bot-ontkalking, botbreuken en misschien ook hart- en vaat-ziektes.

Daarom worden ze aangeraden voor vrouwen die geopereerd worden voordat zij 45 jaar zijn.
Meestal gebruiken vrouwen deze medicijnen tot zij 50 jaar zijn.
Bespreek met uw arts welke hormoon-vervangende behandeling voor u het beste is.

Heeft u eerder borstkanker gehad? Dan wordt het gebruik van hormoon-vervangende medicijnen afgeraden.
Vrouwen met een verhoogd risico op borstkanker door een gen-mutatie in BRCA1 of BRCA2 kunnen wel hormoon-vervangende medicijnen gebruiken tegen overgangsklachten tot zij 50 jaar zijn.

Medicijnen zonder hormonen

Er zijn ook medicijnen zonder hormonen die kunnen helpen tegen sommige klachten van een vroege overgang.
Bijvoorbeeld clonidine, gabapentine en sommige antidepressiva.
Deze medicijnen zijn minder goed onderzocht dan medicijnen met hormonen. Ook helpen ze vaak minder goed.
Bespreek dit met uw arts.

Bij seksuele problemen

Hormoon-vervangende medicijnen verminderen een droge vagina, waardoor u minder pijn heeft bij de seks.
U kunt deze medicijnen slikken of een tijdelijke kuur gebruiken met medicijnen die u in de vagina inbrengt.
Ook kunt u een glijmiddel gebruiken bij de seks.

Gezonde leefstijl

Een gezonde leefstijl kan helpen om minder last te hebben van opvliegers en ‘s nachts zweten.
Ook heeft u hierdoor een lager risico op hart- en vaat-ziektes.

Deze dingen kunnen mogelijk helpen:

Zorg voor een gezond gewicht
Gebruik weinig of geen alcohol
Slaap genoeg
Eet gevarieerde voeding
Beweeg genoeg
Ga regelmatig naar buiten
Rook niet

Voor gezonde botten

U kunt uw risico op bot-ontkalking en gebroken botten lager maken door voeding te gebruiken met genoeg vitamine D en calcium.
Ook genoeg beweging en zonlicht zijn belangrijk.
Overleg met uw arts of extra maatregelen nodig zijn. Bijvoorbeeld extra vitamine D, calcium of medicijnen.

Extra controles

Na het weghalen van de eierstokken worden extra controles aangeraden.
Uw huisarts kan u controleren op risico-factoren voor hart- en vaat-ziektes.
Het is ook zinvol om iedere 5 jaar te laten controleren of u bot-ontkalking heeft.
Dit gebeurt met een DEXA-scan.

Vroege overgang

Bent u nog niet in de overgang? Dan komt u door de operatie in 1 keer in de overgang.
De aanmaak van hormonen stopt meteen als de eierstokken worden weggehaald.

Dit gebeurt op een leeftijd die jonger is dan de natuurlijke overgang. Dit noemen we een vroege overgang.
De overgangs-klachten kunnen dan plots ontstaan, terwijl bij de gewone overgang klachten langzaam erger kunnen worden.
U heeft door de vroege overgang ook meer kans op ziektes op latere leeftijd:

Hart- en vaat-ziektes
Bot-ontkalking (osteoporose) en gebroken botten
Geheugen-problemen

Bent u al in de overgang? Dan kunnen de overgangsklachten tijdelijk erger worden.

Alle poppetjes samen staan voor 100 vrouwen bij wie de eierstokken en eileiders weggehaald worden met een operatie.

Rode poppetjes: 50 van de 100 vrouwen hebben na de operatie klachten van de overgang.
Groene poppetjes: 50 van de 100 vrouwen krijgen geen klachten van de overgang.

Vragen?

Aantekeningen

Vorige Volgende